CentOS (Community ENTerprise Operating System), Red Hat Enterprise Linux (RHEL) kaynak kodları kullanılarak geliştirilen, açık kaynak kodlu ve ücretsiz bir Linux dağıtımıdır. RHEL tabanlı olduğu için güvenilirlik, kararlılık ve güvenlik gibi unsurlar konusunda öne çıkar. CentOS, özellikle sunucular, veri merkezleri ve kurumsal ortamlar için tercih edilen bir işletim sistemi olarak bilinir.
CentOS’un Tarihçesi
CentOS, ilk olarak 2004 yılında piyasaya sürülmüştür ve amacı, RHEL tabanlı ücretsiz bir işletim sistemi sunarak, kullanıcıların ticari bir lisansa ihtiyaç duymadan bu güçlü platformu kullanabilmelerini sağlamaktır. RHEL’in kaynak kodları halka açık olarak sunulduğu için, CentOS topluluğu bu kodları alıp derler ve RHEL ile aynı işlevselliğe sahip bir sürüm sunar. CentOS, Red Hat tarafından resmi olarak desteklenmese de, Red Hat 2014 yılında CentOS projesini bünyesine katarak topluluğa katkıda bulunmaya başlamıştır.
CentOS’un Kullanım Alanları
CentOS, özellikle güvenlik ve stabilitenin kritik olduğu ortamlarda kullanılır. Bu yüzden sunucu ortamlarında yaygın olarak tercih edilmektedir. CentOS’un başlıca kullanım alanları şunlardır:
- Web Sunucuları: CentOS, Apache ve Nginx gibi web sunucularının üzerinde güvenilir bir şekilde çalışır ve genellikle hosting sağlayıcıları tarafından kullanılır.
- Veritabanı Sunucuları: MySQL, MariaDB ve PostgreSQL gibi veritabanı yönetim sistemleri için ideal bir işletim sistemidir.
- Sanal Sunucular: KVM (Kernel-based Virtual Machine) gibi sanallaştırma teknolojileri CentOS üzerinde etkin şekilde kullanılabilir.
- Kurumsal Ağlar ve Sistem Yönetimi: Güvenlik, ağ yönetimi ve sistem izleme araçları CentOS üzerinde sorunsuz çalışır.
CentOS’un Özellikleri
- Uzun Vadeli Destek: CentOS sürümleri genellikle 10 yıllık bir yaşam döngüsüne sahiptir. Bu, güvenlik yamaları ve güncellemelerin uzun süre devam edeceği anlamına gelir.
- Kararlılık: Red Hat’in sağlam temeline dayandığı için, CentOS son derece kararlıdır. Bu nedenle, kesintisiz hizmet sağlanması gereken kritik sistemlerde kullanılır.
- Açık Kaynak: CentOS, tamamen açık kaynak kodludur. Yani, isteyen herkes kaynak kodlarına erişebilir ve özelleştirme yapabilir.
- Güvenlik: RHEL ile aynı güvenlik özelliklerine sahip olduğu için, yüksek güvenlik gereksinimlerini karşılayabilir. SELinux gibi güvenlik araçları varsayılan olarak etkin gelir.
CentOS Stream Nedir?
2020 yılında CentOS Projesi, geleneksel CentOS’un yerini alacak olan CentOS Stream adlı yeni bir sürümü duyurdu. CentOS Stream, RHEL’in gelecekteki sürümleri için bir test platformu olarak işlev görmektedir. Bu durum, klasik CentOS’tan daha hızlı güncellenmesini sağlar, ancak kararlılık konusunda klasik sürüm kadar güvenilir olmayabilir.
CentOS ve Diğer Linux Dağıtımları ile Karşılaştırma
- CentOS vs Ubuntu: Ubuntu, masaüstü bilgisayarlarda ve sunucularda popüler olsa da, CentOS özellikle kurumsal ortamlarda tercih edilir. CentOS, daha yavaş güncellenen ve daha stabil bir sistem sunarken, Ubuntu daha yenilikçi ve daha sık güncellemeler alır.
- CentOS vs Debian: Debian da CentOS gibi kararlı ve güvenli bir dağıtımdır. Ancak Debian, RHEL tabanlı değildir ve farklı bir paket yönetim sistemi (APT) kullanır. CentOS ise YUM ve DNF gibi paket yöneticilerini kullanır.
CentOS’un Avantajları
- Ücretsiz: Kurumsal düzeyde bir işletim sistemini ücretsiz kullanma imkanı sunar.
- Kararlı ve Güvenli: Uzun destek süreleri ve güvenlik yamaları ile sağlam bir işletim sistemidir.
- Büyük Topluluk Desteği: CentOS, geniş bir kullanıcı kitlesine sahiptir ve topluluk desteği güçlüdür.
Sonuç
CentOS, özellikle güvenlik, kararlılık ve uzun süreli destek arayan kullanıcılar için ideal bir işletim sistemidir. Sunucu ortamlarında yaygın olarak kullanılan bu sistem, özellikle veri merkezleri ve kurumsal ağlar için mükemmel bir tercih olabilir. Red Hat Enterprise Linux’un gücünü ücretsiz olarak sunan CentOS, güçlü bir açık kaynak alternatifi sunmaktadır. Ancak, CentOS Stream’e geçiş süreci nedeniyle, yeni kullanıcıların bu geçiş hakkında bilgi sahibi olmaları önemlidir.
Eğer uzun ömürlü ve güvenilir bir sunucu işletim sistemi arıyorsanız, CentOS kesinlikle dikkate alınması gereken bir seçenektir.
