journalctl ile Linux Log Okuma ve Filtreleme

Linux sistemlerinde günlük (log) kayıtlarının incelenmesi, sistem yöneticileri ve geliştiriciler için önemli bir beceridir. Modern Linux sistemlerinde log verilerini toplamak ve analiz etmek için kullanılan en güçlü araçlardan biri journalctl komutudur.

journalctl Nedir?

journalctl, systemd ile birlikte gelen ve sistem günlüklerini görüntülemeye yarayan bir komuttur. systemd-journald tarafından yönetilen günlükleri okur.

Temel Kullanım

journalctl

Bu komut, sistemdeki tüm logları kronolojik sırayla listeler. Genellikle bu liste oldukça uzundur, bu nedenle filtreleme çok önemlidir.

Yaygın Filtreleme Yöntemleri

1. Belirli Servise Ait Logları Görüntüleme

journalctl -u nginx.service

-u ile servis adı belirtilir.

2. Gerçek Zamanlı Log Takibi

journalctl -f

-f seçeneği, tail -f komutu gibi logları canlı olarak izlemeyi sağlar.

3. Tarih Aralığına Göre Filtreleme

journalctl --since="2024-01-01" --until="2024-01-02"

İlgili tarihler arasındaki kayıtları gösterir.

4. Boot (Sistem Açılışı) Bazında Logları Gösterme

journalctl -b

Son boot işlemine ait logları gösterir. Önceki boot için -b -1, -b -2 gibi kullanılabilir.

5. Belirli Kullanıcıya Ait Loglar

journalctl _UID=1000

Belirli kullanıcı kimliği (UID) ile ilişkili logları görüntüler.

6. Belirli Birimdeki (Unit) Hataları Görüntüleme

journalctl -u nginx.service -p err

Belirtilen servisteki yalnızca hata seviyesindeki logları gösterir.

Log Seviyeleri

Örnek: Sadece hata ve kritik hataları görmek için:

journalctl -p 0..3

journalctl ile Temizleme (Opsiyonel)

Günlükler zamanla çok yer kaplayabilir. Aşağıdaki gibi sınırlandırma yapılabilir:

journalctl --vacuum-size=500M

Yalnızca son 500 MB’lık günlükleri saklar.

Sonuç

journalctl, Linux sistemlerinde günlük analizinin merkezinde yer alır. Servis takibi, hata teşhisi ve sistem güvenliği gibi konularda vazgeçilmezdir. Etkin kullanım için filtreleme seçeneklerine hâkim olmak büyük kolaylık sağlar.