systemctl ile Linux Servis Yönetimi

Linux sistemlerinde servislerin (daemon) yönetimi için kullanılan en yaygın araçlardan biri systemctl komutudur. Bu komut, systemd init sistemiyle birlikte gelir ve sistem hizmetlerini başlatmak, durdurmak, etkinleştirmek veya durumlarını kontrol etmek için kullanılır.

systemctl Nedir?

systemctl, systemd ile birlikte çalışan bir komuttur. systemd, modern Linux dağıtımlarında kullanılan bir init sistemidir ve sistem servislerinin yönetiminden sorumludur.

Temel systemctl Komutları

1. Servis Durumunu Görüntüleme

systemctl status lsws

Belirtilen servisin (örnekte lsws) çalışıp çalışmadığını ve günlük kayıtlarını gösterir.

2. Servisi Başlatma

systemctl start lsws

Belirtilen servisi başlatır. Sistemin yeniden başlatılması durumunda tekrar çalışması garanti edilmez.

3. Servisi Durdurma

systemctl stop lsws

Servisi durdurur.

4. Servisi Yeniden Başlatma

systemctl restart lsws

Servisi durdurup tekrar başlatır.

5. Servisi Yeniden Yükleme (Config Güncelleme)

systemctl reload lsws

Servisin yapılandırma dosyalarını yeniden yüklemesini sağlar (eğer servis destekliyorsa).

6. Servisi Otomatik Başlatmaya Alma

systemctl enable lsws

Servisin sistem açılışında otomatik başlamasını sağlar.

7. Servisi Otomatik Başlatmadan Çıkarma

systemctl disable lsws

Servisin sistem açılışında otomatik başlamasını engeller.

8. Tüm Aktif Servisleri Listeleme

systemctl list-units --type=service

Sistemde aktif olarak çalışan tüm servisleri listeler.

Servis Loglarını Görüntüleme

journalctl -u lsws

Servise ait logları gösterir. -f parametresi ile canlı olarak takip edilebilir:

journalctl -u lsws-f

Faydalı İpuçları

• Servislerin konfigürasyon dosyaları genellikle /etc/systemd/system/ veya /lib/systemd/system/ dizinlerinde bulunur.
• daemon-reexec komutu ile systemd kendini yeniden başlatabilir.

Sonuç

systemctl, modern Linux sistemlerinde servis yönetimi için vazgeçilmez bir araçtır. Temel kullanımını öğrenerek sistem yöneticiliği ve sunucu yönetiminde önemli bir adım atabilirsiniz.

Günlük işlemleri otomatikleştirmek veya sorunları teşhis etmek için systemctl ve journalctl komutlarına hâkim olmak büyük avantaj sağlar.